چنانچه به پرورش عروس هلندی علاقمند باشید این راهنما برای شما ضروری است. اگر به دنبال پرنده‌ای به عنوان حیوان خانگی هستید، عروس هلندی انتخابی عالی است. عروس هلنلدی‌ها بسته به رنگ‌‌‌بندی‌های متنوعشان شخصیت‌‌های متفاوتی دارند. و این مسئله دستتان را در انتخاب شخصیت پرنده‌ی مورد نظرتان باز می‌گذارد.
در این مطلب می‌آموزیم که چطور به عروس هلندی غذا بدهیم؛ مراقب چه چیزهایی باشیم. و چند دانستی جالب هم در مورد این پرنده یاد می‌گیریم.
ظاهر عروس هلندی
عروس هلندی‌ها در اصل نوعی طوطی استرالیا‌یی‌اند، و نه هلندی! مهم‌ترین علل محبوبیت آن‌ها، ظاهر زیبا و شخصیتِ بغلی‌شان است. این پرنده در رده‌بندی علمی زیست‌شناسیْ مشابهت‌ها و نزدیکی‌های بسیاری با طوطی‌های کاکلی یا همان کاکاتوان‌ها دارد.
عروس هلندی خاکستریْ همان رنگی است که به طور معمول در حیات وحش یافت می‌شود. نرها و ماده‌های خاکستری به صورت چشمی قابل تفکیک‌اند. رنگ‌های نرها تند‌تر است و رُژگونه‌های نارنجی دارند و در مقابل ماده ها رنگ‌های آرام‌تر و خنثی‌تری دارند.
علاوه بر نژاد خاکستری، عروس‌هلندی‌ها در رنگ‌های زرد، مُرواری‌رنگ، ابلق و حتی زال و صورت‌سفید هم موجودند.
اگر می‌خواهید به‌راحتی و به صورت چشمیْ نر و ماده‌ی عروس هلندی‌تان را از هم تشخیص بدهید، باید همان خاکستری کلاسیک را انتخاب کنید. در سایر رنگ‌ها تشخیص نر از ماده کار سختی خواهد بود.
دانستی جالب- بعضی از انواع عروس‌هلندی‌ها در قسمت پشت سر کچل اند. گرچه برخی متخصصین این کچلی را نقصی ژنتیکی می‌دانند، اما تأثیری روی سلامت پرنده ندارد.
شخصیت و رفتار عروسهلندی
عروس‌هلندی‌ها پرندگان کوچک جذاب و بامزه‌ای هستند و در سوت زدن بسیار استعداد دارند. پرنده‌ی نر ممکن است خطاب به یک شیء، یک فرد خاص، و یا حتی در مواجهه با تصویر خودش در آینه قطعات خاصی را با سوت بنوازد.
این پرندگان شخصیتی صمیمی دارند و بیشتر طول روز را یا از در و دیوار قفس بالا می‌روند و یا دنبال غذا هستند. از نشستن روی شانه‌های صاحبشان هم خوششان می‌آید.
یک روش ساده برای تشخیص زبان رفتاری این پرنده‌ها توجه به پرهای تاج آن‌ها ست.
- اگر عروس هلندی پرهای تاجش را سیخ نگه دارد یعنی از چیزی شوکه شده، مبهوت مانده، یا کنجکاو است.
- پرهای تاجِ خوابانده و چسبیده به کف سر به معنای گرفتنِ حالت تدافعی است.
- پرهای تاج عروس هلندی‌ها در حالت ریلکس و آسوده معمولاٌ کمی رو‌به‌عقب است.
پس وقتی همه‌چیز مرتب و عادی است و عروسهلندی شما آسوده‌خاطر است پرهای تاجش را کمی رو به عقب نگه می‌دارد؛ پرهای لُپ و گونه‌هایش را پُف می‌کند. و اگر خیلی از شرایط لذت ببرد ممکن است کمی دندان‌قروچه هم بکند.
عروس‌هلندی‌ها وقتی استرس داشته باشند معمولاً صدای /سْ/ از خودشان درمی‌آورند (اصطلاحاً هیس می‌کنند).
اسباب‌بازی‌های عروسهلندی
خوب است که برای عروس‌هلندی‌تان اسباب‌بازی فراهم کنید. به خصوص اگر ساعات طولانی در منزل نیستید و پرنده‌تان تنها می‌ماند.
تکه‌های کاغذ، ورق، کارتون، تکه‌های چوبی درختانِ نرم‌چوب همچون کاج و سرو و نراد و سرخدار، و همینطور راهایدهای غیر شیمیایی و ارگانیکی که برای حیوانات خانگی در پت‌شاپ‌ها در دسترس است. راهاید درواقع قطعاتی شبیه استخوان یا اسباب‌بازی است که بیشتر برای سرگرمی سگ‌ها و از پوست جانوران تهیه می‌شود.
حتی اسباب‌بازی‌های کودکان (آن‌هایی که از قطعات پلاستیکی سفت ساخته شده باشند) هم گزینه‌ی بسیار خوبی برای سرگرم شدن عروسهلندی ست.
آینه یا هرچیزی که عروسهلندی بتواند تصویر خودش را در آن ببیند از دیگر ابزارهای سرگرمی این پرنده است. ممکن است عروسهلندی ماده توجه چندانی به انعکاس تصویر خود نشان ندهد، اما عروسهلندی نر معمولاً با آینه حسابی سرگرم می‌شود. بنابراین تعبیه‌ی آینه در قفس می‌تواند گزینه‌ی خوبی باشد. پرنده‌ی نر ممکن است زمان‌هایی طولانی را به سوت‌زدن جلوی آینه بگذراند.
از یاد نبرید که عروسهلندی زمان زیادی از روز را باید بیرون از قفس سپری کند. بنابراین اطمینان حاصل نمایید که شرایط ایمنی به این منظور فراهم می‌کنید. در این صورت همیشه مراقب جلوی پایتان یا جایی که می‌نشینید باشید تا مبادا ناخواسته لگدش کنید. عروس‌هلندی‌تان را در معرض مواجهه‌ی آزاد با سایر حیوانات خانگی مثل سگ و گربه قرار ندهید.
یکی دیگر از عادات پرنده‌ی ماده لانه‌سازی است. عروسهلندی ماده برای این کار معمولاً فضاهای تنگ و تاریک پشت اسباب و اثاثیه‌ی منزل یا گوشه‌های کابینت را انتخاب می‌کند. یک باور رایج اشتباه این است که در فقدان پرنده‌ی نر، ماده لانه نمی‌سازد. اینجا لازم است یادآوری شود که پرنده‌ی ماده بدون وجود نر هم عادت لانه‌سازی خود را ترک نمی‌کند.
به طور کلی رفتارهای عروس‌هلندی‌ها بامزه و به راحتی قابل پیش‌بینی است. حتی می‌توانید به آن‌ها یاد بدهید که جواب سوت‌زدنتان را بدهند (اصطلاحاً سوت‌بازی کنید).
خاستگاه عروسهلندی کجاست؟
احتمالاً برایتان این سئوال پیش آمده باشد که آیا عروس‌هلندی‌ها واقعاً هلندی هستند؟ پاسخ به این سئوال منفی است. پس علت نامگذاری عروسهلندی به این نام چیست؟ نام عروس به علت تاج عروس‌مانندِ این پرنده به او داده شده است؛ و هلندی به این خاطر که اروپایی‌ها در آن زمان استرالیا را به نام هلند نو می‌شناختند؛ چرا که اولین بار دریانوردی هلندی به آنجا سفر کرده و استرالیا را به عنوان یکی از مستعمرات هلند قلمداد کرده بود. بنابراین نه فقط در ایران، که در بسیاری از نقاط دنیا این پرنده را به نام عروس هلندی می‌شناسند.
اما این پرنده در واقع بومی مناطق نیمه‌خشک استرالیا ست؛ و عمدتاً در مجاورت زمین‌های باز زندگی می‌کند.
خود استرالیایی‌ها در زبان محاوره این پرنده را با نام‌های «کوئِریَن» یا «ویِردُو» (هر دو به معنای عجیب‌الخلقه) می شناسند. اما به طور کلی انگلیسی‌زبان‌ها این پرنده را با نام کوکاتیِل (cockatiel) و زیر رده‌ی طوطی‌های کاکلی در دانشنامه‌هایشان ثبت کرده‌اند؛ نامی که باعث شده است برخی از فارسی‌زبانان این پرنده را کاکوتی هم صدا بزنند.
به هر حال این پرنده (با هر اسمی که می‌شناسیدش) زاد و ولد و نگهداری چندان سختی ندارد.
عروس‌هلندی‌ها از آنجا که در طبیعت برای بسیاری از جانورانِ شکاری طعمه‌ا‌ی خوب محسوب می‌شوند، ناگزیرند چابک باشند و بیشتر مواقع به اندازه‌ی کافی هوشیار بمانند. به همین دلیل معمولاً خواب بسیار سبکی دارند. بنابراین اگر در نیمه‌های شب متوجه شدید عروس‌هلندی‌هایتان چندباری بیدار شده و صدای برخورد آن‌ها را به این سو و آن سوی قفس می‌شنوید نگران نشوید.
تغذیه‌ی عروس هلندی
تغذیه‌ی عروسهلندی کار چندان پیچیده‌ای نیست. و چنانچه پیشتر تجربه‌ی نگهداری از سایر پرندگان خانگی را داشته‌اید، تغذیه‌ی عروس هلندی هم کم و بیش مثل همان‌ها ست.
اگر عروس هلندی اولین تجربه‌تان از نگهداری پرندگان است به هیچ وجه نگران نباشید. تغذیه‌ی این پرنده بسیار ساده است. کافی است پلت عروس هلندی تهیه کرده و با نسبتی مشخص آن را با دانه ترکیب کنید. نسبت باید ۷۵ ٪ پلت و ۲۵ ٪ دانه باشد.
ظرف غذایشان را تا سه-چهارم پر کرده و هر روز عوضش کنید.
می‌توانید به رژیم غذایی پرنده‌یتان سبزیجات برگ‌دار، میوه‌ی تازه، عسل و خوشه‌های اَرزَن هم اضافه کنید. توجه داشته باشید که چیزهای شیرین نباید به طور دائم به آن‌ها داده شود. هر چند وقت یکبار ایرادی ندارد. و صد البته آب تازه‌ی تمیز هم دائماً باید در اختیارشان قرار دهید.
مراقبت از عروس هلندی
مراقبت از این پرنده هم آسان است.
پیش از هر چیز شما نیاز به قفسی دارید که به اندازه‌ی کافی فضا برای وسایل مورد نیاز عروس هلندی از قبیل اسباب‌بازی‌ها، چند تکه تخته، ظروف غذا و سایر موارد داشته باشد.
بهتر است قفس‌تان درِ بزرگی داشته باشد تا پرنده پس از گشت و گذار‌های روزانه بتواند به راحتی راه بازگشت به داخل قفس را پیدا کند.
اندازه‌ی حداقلیِ مناسب برای قفس ۷۰ × ۵۰ × ۵۰ سانتی‌متر است.
چنانچه قصد نگهداری بیش از یک پرنده دارید قطعاً باید قفس بزرگتری ابتیاع کنید چرا که ازدحام جمعیت این پرنده را آزار خواهد داد. قفس را در جایی دور از پنجره‌ی خانه قرار دهید. این پرندگان به صورت طبیعی میل دارند روی زمین بچرخند و اصطلاحاٌ علوفه‌جو هستند. بنابراین می‌توانید کف قفس را با روزنامه بپوشانید و اندکی از غذای خرد شده‌ی آن‌ها را روی روزنامه بریزید تا خودشان مشغول جستجو شوند.
عروس هلندی ها پرندگانی اجتماعی و اهل معاشرت اند. بنابراین می‌توانید بغل‌شان کنید، با آن‌ها بازی کنید، حرف بزنید، نوازششان کنید.
عروس‌هلندی‌ها چقدر عمر می‌کنند؟
نهایتاً ۲۰ سال
آموزش عروس هلندی
کلاً این پرنده به اندازه‌ی سایر پرندگان خانگی اهل صحبت و تقلید و شیرین‌کاری نیست. با این حال بعضاً برخی از نرها علاوه بر سوت زدن می‌توانند ادا کردن کلمات را هم یاد بگیرند. چنانچه پرنده‌ی باهوشی نصیبتان شده باشد و خودتان هم معلم خوبی باشید، عروس هلندی نر در حالت ایده‌آل ممکن است تا ۲۵۰ کلمه یا عبارت را هم یاد بگیرد.
اما به طور کلی عروس هلندی پرنده‌ی کم سر و صدایی ست و برای محیط آپارتمانی گزینه‌‌ای مناسب محسوب می‌شود.
مشکلات رایج سلامتی عروس هلندی
عروس‌هلندی‌ها معمولاً پرنده‌های سلامتی هستند و کم پیش می‌آید که بیمار شوند. ممکن است در طول روز پرنده‌تان چند باری عطسه یا سرفه کند، که جای نگرانی نیست. این عطسه و سرفه‌ها نه نشان بیماری است و نه نشان آلرژی. عروس هلندی به طور طبیعی برای پاک کردن مسیر تنفسی‌اش عطسه و سرفه می‌کند؛ چیزی شبیه به گلو صاف کردن. این عطسه و سرفه‌ها غالباً ترشحاتی را هم همراه دارد، که باز هم جای نگرانی نیست و امری کاملاً طبیعی است.
اما اگر ترشحات شفاف نبود و یا اگر پرنده‌یتان چند روز پیاپی را به طور مکرر سرفه و عطسه کرد، آن‌وقت است که باید به دامپزشک مراجعه کنید.
قیچی کردن مرتب نوک پرها را فراموش نکنید.
همچنین در نظر داشته باشید که فرآیندِ تخمگذاری باعث می‌شود پرنده‌ی ماده کلسیم و سایر مواد معدنی حیاتی بدنش را به میزان زیادی از دست بدهد. بر خلاف باور رایج، پرنده‌ی ماده بدون نر نیز تخم می‌گذارد. حضور نر تنها در بارور بودن تخم تأثیر می‌گذارد.
بنابراین اطمینان حاصل کنید که پرنده‌ی ماده‌یتان به اندازه‌ی کافی کلسیم و مواد معدنی دریافت می‌کند. به این منظور می‌توانید از پلت غنی‌شده با کلسیم استفاده کنید.
تغذیه‌ی عروسهلندی با دانه‌ی بیش از حد (به جای پلت) نه تنها باعث کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی و به طور کلی سوء تغذیه می‌شود، بلکه دانه‌ی زیاد می‌تواند مشکل کبد چرب هم در پرنده‌یتان ایجاد کند.
بنابراین درصد ۷۵ به ۲۵ پلت-دانه را که پیشتر ذکر شد رعایت کنید. ۷۵ درصد پلت غنی‌شده با کلسیم + ۲۵ درصد دانه. با این کار ترکیب غذایی لازم یعنی ویتامین‌ها، مواد معدنی، آمینو اسیدها و سایر مواد مغذی برای پرنده فراهم می‌آید.