مرغ و جوجه اهمیت زیادی در زندگی غذایی ما دارند. چه به لحاظ تغذیه‌ی گوشتی و چه به لحاظ استفاده‌ی ما از تخم‌مرغ‌ها در انواع غذاهایمان. برای کسی که در صنعت مرغ و جوجه کار می‌کند پایه‌ای‌ترین دانش دانستن میانگین طول عمر مرغ‌ها و همچنین زمان آغاز به تخمگذاری آن‌هاست. نژادهای مختلفی از ماکیان وجود دارد و همه‌ی آنها طول عمر یکسانی ندارند. اما می‌شود در مورد همه‌ی آنها به طور متوسط گفت که بین ۵ تا ۱۰ سال عمر می‌کنند. از سوی دیگر زمان شروع تخمگذاری و روی تخم‌نشستن هم به همان اندازه تنوع و فاکتورهای دخیل دارد اما در این مورد هم می‌توان به عدد میانگین ۱۸ هفتگی اشاره کرد. یعنی معمولاً عموم آنها در 5 ماهگی شروع به تخمگذاری می‌کنند. این مقاله به عوامل دخیل در طول عمر و زمان تخمگذاری مرغ‌ها می‌پردازد.
منشأ
مطالعات ژنتیکی نشان می‌دهد که اهلی کردن مرغ از حدود ۸۰۰۰ سال پیش در آسیای جنوب شرقی آغاز شد و بعدتر در چین و هند ادامه یافت. نژادکِشی و جوجه‌کشی و جفت‌دادن عامدانه‌ی آنها تنوعی حتی گسترده‌تر را در نژادها، میانگین طول عمر و همچنین زمان تخمگذاری آنها به وجود آورد.
عوامل مؤثر بر طول عمر جوجه‌ها و زمان تخمگذاری آنها
1 . ژنتیک
آنچه توسط نژاد مرغ و دی‌ان‌ای به او به ارث رسیده است و سرنوشت فیزیکی شیمیایی اوست که کار چندانی در این مورد نمی‌توان انجام داد. در حال حاضر از مرغ و خروس های با طول عمر طولانی تری که در ایران موجود است می‌توان به نژادهای رُود آیلند قرمز و پلیموت راک (پلیموث راکز) آمریکایی اشاره کرد. همچنین مرغ و خروس بنتامِ ژاپنی هم – که در ایران یافت می‌شود- طول عمر بالایی دارد، اگرچه بنتام (جاپنیز) بیشتر مرغ و خروس مزرعه و یا مرغ زینتی محسوب می‌شود.
2 . تغذیه
غذای مناسب می‌تواند نقشی بسیار مهم در طول عمر ماکیان ایفا کند. یک معادله‌ی ساده وجود دارد. غذای خوب و متعادل = طول عمر بیشتر. غذای نامناسب و نامتعادل = طول عمر کوتاه‌تر. تغذیه‌ی جوجه را می‌توانید با استارتر تا ۱۸ هفتگی و با غذای کامل از ۱۸ هفتگی به بعد آغاز کنید. ماده‌ی اصلیِ غذای کامل (تا بیش از ۸۵ درصد) شامل انواع غله همچون جو، گندم، ذرت و فرآورده‌های جانبی آنها ، دانه‌های پروتئینی، کلزا و کنجاله همچون کنجاله‌ی سؤیا است. اضافه کردنِ سیب، انواع توت و به طور کلی سبزیجات و میوه‌جات را به این رژیم غذایی فراموش نکنید. همچنین از یاد نبرید که مرغ خانگی در رده‌ی حیواناتِ همه‌چیزخوار دسته‌بندی می‌شود و اگر بتوانید برای آنها در شرایط آب‌و‌هوایی مساعد ساعاتی را برای گردش در فضای باز تعیین کنید با خوردن کرم و حشره و گیاه هم پروتئین مورد نیاز بدنشان را تأمین کرده و هم سلامت فیزیکیِ بالاتری را به دست می‌آورند. به این ترتیب ویتامین ای، ویتامین ب، فسفر و پروتئین مورد نیاز آنها تأمین می‌شود . در ضمن جوجه‌ی سالم و شادی که در محیط باز هم به اندازه‌ی کافی پرسه زده باشد، زودتر تخم می‌گذارد.
3 . لانه‌ی مناسب
مرغ ها دشمنان زیادی از موش گرفته تا گربه، از روباه و شغال و راسو گرفته تا مار و جغد و سایر پرنده‌های شکاری مثل باز و شاهین و … دارند. پس در ساختنِ خانه‌ای مناسب برای آنها نه تنها باید اصول بهداشتی را رعایت کنید بلکه باید بتوانید امنیت کافی برای محافظت از مرغ‌هایتان را هم تأمین کنید. تخم گذاشتن در مکانی دنج با تنظیم نور مناسب، هرچه سریع‌تر و با کیفیت‌تر رخ می‌دهد.
4 . چکاپ سلامتی
مرغ‌ها هم مثل ما انسان‌ها و سایر جانوران گاه‌گاهی بیمار می‌شوند. در طی مسیر پرورش مرغ خود، از مشورت و بردن مرغ و خروس‌هاتان پیش دامپزشک دریغ نکنید.
نتیجه
عوامل متعددی مثل ژنتیک، شرایطِ لانه، تغذیه و سلامت هم در طول عمر و هم در زمان تخمگذاری مرغ‌ها دخیل‌اند. روی هم رفته این عوامل طول عمر مرغ و زمان و کیفیت تخمگذاری آنها را تعیین می‌کنند. اما به طور میانگین می‌توان طول عمر مرغ خانگی را بین ۵ تا ۱۰ سال و زمان تخمگذاری آنها را در ۱۸ هفتگی (۵ ماهگی) تخمین زد.
پرسش‌های متداول
طول عمر مرغ‌ها به چه عواملی بستگی دارد؟
عوامل متعددی مثل ژنتیک، شرایطِ لانه، تغذیه و سلامت، هم در طول عمر و هم در زمان تخمگذاری مرغ‌ها دخیل‌اند.
طول عمر مرغ‌ها چقدر است؟
به طور میانگین طول عمر مرغ خانگی بین ۵ تا ۱۰ سال است.
مرغ‌ها در چه سنی شروع به تخمگذاری می‌کنند؟
زمان تخمگذاری مرغ‌ها در ۱۸ هفتگی (۵ ماهگی) شروع می‌شود.