استدلال‌هایی موافق و مخالف تمیز و استریل کردن تخمهای جوجه‌کشی وجود دارد. این مقاله به طور خلاصه به این موضوع می پردازد که چرا لزوماً نیازی به شستن تخم مرغ‌ها نیست و این که چگونه تخم مرغ ها را برای جوجه کشی در صورت لزوم تمیز کنید. بعضی از متخصصین بر این باورند که نباید قبل از جوجه‌کشی تخم‌مرغ‌ها را تمیز کرد، و بعضی دیگر اعتقاد دارند که تمیز کردن تخم‌مرغ‌ها ایده‌ی درستی است چون باکتری‌ها در دمای جوجه‌کشی به سرعت تکثیر می‌شوند.
پوسته‌ی تخم‌مرغ متخلخل است و این می‌تواند باعث انتقال میکروارگانیسم‌ها شود. احتمال انتقال بیماری در لانه‌های کثیف چه در زمان تخم‌گذاری و چه در زمان جمع‌آوری بسیار محتمل است. این مسئله نه تنها یک نگرانی ایمنی غذایی برای ما محسوب می‌شود، بلکه بیماری می‌تواند از نسلی به نسل دیگر ماکیان هم انتقال پیدا کرده و باعث مرگ جنین خود آن‌ها طی جوجه‌کشی شود.
به طور کلی مرغداران تخم‌ها را قبل از فرآیندِ جوجه‌کشی نمی‌شویند. با این حال مواقعی هست که نمی‌شود از کثیفی تخم‌ها چشم‌پوشی کرد. یکی از ایده‌های خوب، استریل کردن آن‌ها با استفاده از ضدعفونی‌کننده‌ی مخصوص جوجه‌کشی است.
کوتیکول
لایه‌ی محافظ مامِ طبیعت در برابر باکتری‌ها
کوتیکول تخم‌مرغ یک لایه‌ی پروتئینیِ محافظ است که سطح تخم‌مرغ را می‌پوشاند. می‌توان درست لحظاتی پس از تخم‌گذاری خیس بودنِ تخم را مشاهده کرد. اما به علت گرمای تخم‌مرغ این لایه به سرعت خشک می‌شود. کوتیکول منافذ را پر کرده و از ورود باکتری‌ها جلوگیری می‌کند. بدین ترتیب کوتیکول اولین خط دفاعی در برابر بیماری و عفونت است.
تحقیقات انجام شده در مؤسسه‌ی رزالینِ دانشگاهِ ادینبورگ حاکی از تفاوت و تنوع در کیفیتِ کوتیکول در بین مرغ‌های مختلف است. شستشوی تخم‌مرغ، باعث از بین رفتن کوتیکول طبیعی شده و امکان ورود باکتری را بالا می‌برد. بنابراین با محافظتِ ارائه‌شده توسط کوتیکول – به لطفِ مامِ طبیعت _ در اکثر موارد نیازی به شستشو و استریل کردن تخم‌ها نیست.
چه زمانی نیاز هست که تخم مرغ ها را استریل کنیم؟
بهداشت جعبه-لانه برای جلوگیری از کثیف شدنِ تخم‌ها ضروری است. بنابراین، پیش از تصمیم برای استریل کردن تخمهای جوجه‌کشی، ابتدا از تمیز بودن لانه اطمینان حاصل کرده و مطمئن شوید که مرغ‌ها در طول شب در لانه‌های خود نخوابند. چنانچه تخم‌مرغ‌ها کثیف شده باشند، می‌توانید با پشتِ یک چاقو کثیفی را جدا کنید. که در اکثر موارد همین کافی است.
چنانچه تخم‌مرغ‌های جوجه‌کشی را می‌فروشید، طبیعتاً باید تخمهای تمیز بفروشید. کار حرفه‌ای آن است که با خریدار در میان بگذارید که تخم‌ها را پیش از ارسال می‌شویید. مگر آن که خریدار خود درخواست کند که نشوییدشان.
تخم‌مرغ قاعدتاً و معمولاً به راحتی تمیز می‌شود. اما تخمهای پرندگانِ آبزی بعضاً به شدت کثیف‌اند. ما معمولا بیست اردک را در طول شب در خانه نگه می‌داریم و علی‌رغم تلاش برای فراهم کردن لانه برای آن‌ها، اغلب مواقع قبل از اینکه بتوانیم صبح روز بعد تخم‌ها را جمع کنیم، متوجه می‌شویم که تخم‌ها را کف زمین گذاشته‌اند و حسابی در گل و لای غلتشان داده‌اند.
در نتیجه به ناچار این تخم‌ها را شسته و استریل می‌کنیم و اتفاقاً باز هم میزان جوجه‌کشیِ مطلوبی داشتیم. مسئله این است که نمی‌توانید تنها یک یا چندتا را استریل کنید. مجبورید دست به انتخاب بزنید: باید یا همه را شستشو داده و استریل کنید یا هیچ‌کدام را.
نحوه‌ی تمیز کردن تخم مرغ برای جوجه‌کشی
در نظر داشته باشید که تمیز کردن تخم‌ها فایده‌ای ندارد مگر آن که دستگاه جوجه‌کشی تان را هم استریل کرده باشید. دستگاه‌های جوجه‌کشی یا همان انکوباترها در حدود دمایی ۳۷/۵ درجه سانتیگراد کار می‌کنند که متأسفانه دمای مناسبی برای تکثیر باکتری‌ها هم هست.
به‌طور کلی می‌توانید از همان ضدعفونی کننده‌‌ی جوجه کشی در داخل دستگاه جوجه کشی خود استفاده کنید که روی تخم مرغ خود استفاده می کنید. از ضدعفونی‌کننده‌های معمول می‌توان به Brinsea و Chick-Tec اشاره کرد.
پیش از شروع، ابتدا هر لکه یا کثیفی مشخص را به آرامی با پشت چاقو پاک کنید. ضدعفونی‌کننده‌ی جوجه‌کشی ماده‌ی غلیظی است. بنابراین معمولاً در بطری‌های کوچک روانه‌ی بازار می‌شود و برای رسیدن به میزان مطلوب نیاز است که آن‌ها را به اندازه‌ی کافی با آب گرم رقیق کنید. محلول نهایی می باید گرم‌تر از تخم‌مرغ باشد تا باکتری‌ها از طریق منافذ پوسته به داخل کشیده نشوند.
تخم‌مرغ‌ها را درون محلول فرو کنید تا خیس شوند و سپس از یک برس تمیز برای از بین بردنِ لکه‌های مقاوم‌تر استفاده کنید. دوباره تخم‌مرغ‌ها را غوطه‌ور کنید تا آبکشی شوند. و سپس آن‌ها را روی یک سطح تمیز بگذارید تا خشک شوند. طوری که سرِ باریک‌ترِ تخم‌مرغ به سمت پایین باشد. برای این‌کار معمولا از یک حوله‌ی نازک که درون جعبه‌ی تخم مرغ قرار گرفته باشد، استفاده می‌کنیم.
ضدعفونی‌کننده‌ی جوجه‌کشی
باکتری‌ها در دمای جوجه‌کشی می‌توانند به سرعت تکثیر شوند. ما از یک ضدعفونی‌کننده جوجه‌کشی زیست-تجزیه‌پذیر (Biodegradable) در آب ولرم برای تمیز کردن دستگاه جوجه‌کشی و هر گونه تخم کثیف استفاده می‌کنم که در برابر ویروس‌ها، مخمرها، قارچ‌ها و باکتری‌هایی که می‌توانند به جنینِ در حال رشد آسیب برسانند، مؤثر است.
اطمینان حاصل کنید که دستورالعمل روی بطری را به دقت دنبال می‌کنید. اگر محلول خیلی قوی باشد می‌تواند جنین تخم‌ها را بکشد. همچنین حواستان هم باشد که کوتیکول هنگامی که خیس می‌شود بسیار لغزنده ست و باید مراقب باشید از دستتان سُر نخورد.
تمام! حالا تخمهای تمیزِآماده‌ی جوجه‌کشی دارید.